Opstijgend vocht duurzaam opgelost

Opstijgend vocht behoort tot de meest voorkomende aangetroffen muurschade. De gevolgen zijn stucwerkschade, schade aan voeg en stenen.
Maar ook zoutuitbloeïngen en algengroei. Opstijgend vocht kan in combinatie met vorst en zoutbelasting over langere termijn een muur structureel beschadigen. Door de verkorte levensduur van zo’n muur en de bijkomende gevolgschade, veroorzaakt opstijgend vocht jaar op jaar voor een hoog bedrag aan schadeherstel.

Bij opstijgend vocht vind een constant vocht- transport plaats, een transport dat de zwaarte- kracht trotseert via de capillairen van de steen. Het water verdampt aan de oppervlakte van de bouwstof en zorgt daardoor voor een constante aanvoer van vocht. Dit mechanisme leidt meestal tot een verhoogde zoutconcentratie aan de oppervlakte. Tussen het droge muurdeel (boven) en het vochtige muurdeel (onder) Is de verdamping het grootst. Daar ontstaat meestal de eerste schade.

Er zijn veel manieren waarop vocht in een muur terecht kan komen b.v.: regenwater, grondwater, of condensatie ( zie tekening)
Ook slecht fuctionerende goten en regenpijpen zijn bronnen van vochtigheid. Opstijgend vocht kan omschreven worden als een continue vochttransport door de capillairen van de steen, tegen de zwaartekracht in.

Opstijgend vocht ontstaat door een samenspel tussen de oppervlaktespanning van een vloeistof (cohesie) en de grensvlakspanning tussen de vloeistof en de oppervlakte (adhesie). Vloeistoffen hebben in het algemeen de eigenschap zich op het oppervlakte van een bouwstof te verdelen. Aan de andere kant hebben vloeistoffen, bijvoorbeeld water , een oppervlaktespanning.

Deze beide krachten samen hebben tot gevolg, dat water in een dunne pijp (capillaire van een steen) optrekt (zie tekening). Sommige bouwstoffen zuigen water als een spons op ( zie foto ). De oorzaak zijn de zogenaamde capillairen. Dat zijn de kleinste poriën in een bouwstof met een doorsnede van 10-7 tot 10-4 m. Tussen de 20% en 50% van de poriën in bouwstoffen als beton, steen, en mortel vallen in deze categorie. Poriën met een doorsnede kleiner als 10-7 worden ,,Microporiën” genoemd en deze zijn te klein voor het capillaire vochttransport. Daarintegen zijn poriën met een doorsnede van 10-4 te groot voor vochttransport. Hoe kleiner de de doorsnede van de porie, des te groter is de capillaire druk en het capillaire optrekken van vocht.

Het water, dat in en door een muur wordt getransporteert, bevat zouten, bijvoorbeeld uit het grondwater, uit de bouwstof zelf of uit andere bronnen: strooizout,mest of uitwerpselen.
Als zouthoudend water aan de oppervlakte van de muur verdampt, dan blijft het zout in de wand of aan de oppervlakte achter. Daarmee stijgt de zoutconcentratie in deze zone. Het zout kristalliseert uit aan de oppervlakte van de poriën van de bouwstof.
Als de zouten over een langere tijd in een porie kristalliseren , bouwt zich door de volumevergroting van de zouten een hogere kristallisatiedruk op. Deze leidt uiteindelijk tot het vernielen van de poriënwand. Als dit proces ver genoeg gevorderd is, wordt de oppervlakte van de bouwstof poreus en valt uit elkaar.

Er bestaan twee fundamentele methoden om opstijgend vocht te stoppen:
Of de capillair actieve poriën worden verstopt of de wand van de porie wordt gehydrofobeerd. Daardoor wordt de capillariteit van de porie gebroken. Een porie verstoppen betekent, deze deels of volledig vullen om zo het transport van water te stoppen.